HRW lên tiếng về tang lễ Hòa thượng Huyền Quang

Hòa thượng Thích Quảng Độ (trái) và Hòa thượng Thích Không Tánh


bên giường bệnh của Hòa thượng Thích Huyền Quang

NEW YORK 8-7 (NV) - Thành viên của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất (GHPGVNTN) phải được tự do tổ chức tang lễ cho Ðức Tăng Thống, Hòa Thượng Thích Huyền Quang, vừa mới qua đời mà không bị nhà cầm quyền chen vào phá đám. Tổ Chức Theo Dõi Nhân Quyền (Human Rights Watch) phổ biến một bản tuyên bố ngày Thứ Ba 8 Tháng Bảy 2008 nói như vậy trước các tin tức từ Bình Ðịnh cho thấy chế độ Hà Nội đang tìm cách cản trở tang lễ dưới nhiều hình thức.

Hòa Thượng Thích Huyền Quang, qua đời hôm Thứ Bảy 5 Tháng Bảy 2008 vừa qua tại tu viện Nguyên Thiều, cơ sở do chính ngài gầy dựng gần nửa thế kỷ trước. Ngài là vị tăng thống đời thứ tư của GHPGVNTN, sống trong tù đày, quản chế liên tục suốt nhiều chục năm qua dưới chế độ Cộng Sản.

“Hòa Thượng Thích Huyền Quang đã mất tự do hơn ba chục năm qua vì đã đấu tranh cho tự do tôn giáo và nhân quyền tại Việt Nam.” Brad Adams, giám đốc khu vực Á Châu của HRW phát biểu. “Các đệ tử và đồng đạo của ngài phải được dâng lòng kính trọng cuối cùng đến ngài mà nhà cầm quyền Cộng Sản không được can thiệp, theo những nghi thức họ lựa chọn.”

Tin tức cho thấy, đài truyền hình CSVN đã kịch liệt chỉ trích Hòa Thượng Viện Trưởng Viện Hóa Ðạo Thích Quảng Ðộ cùng các vị cao tăng khác trong bản tin nói về lễ nhập quan Hòa Thượng Huyền Quang tại tu viện Nguyên Thiều. Ðồng thời còn nói rằng các cán bộ địa phương và các tăng sĩ trong giáo hội của nhà nước Cộng Sản đứng ra tổ chức tang lễ trong khi trên thực tế hoàn toàn do Hòa Thượng Quảng Ðộ và các vị cao tăng thuộc Hội Ðồng Lưỡng Viện GHPGVNTN chủ sự.

“Nhà cầm quyền CSVN sẽ gặp sự đối đầu không cần thiết với các đệ tử của ngài tăng thống bằng cách muốn kiểm soát ngài cả trong lúc sống cho tới khi chết.” Adams nói.

Hòa Thượng Huyền Quang, thọ 89 tuổi, từng được đề cử giải Nobel Hòa Bình hai lần, đi tu từ năm 12 tuổi. Ngài trở thành vị tăng thống đời thứ tư năm 1992 sau khi Hòa Thượng Thích Ðôn Hậu qua đời.

Ngài từng nhiều lần viết thư cho các lãnh tụ đảng CSVN đòi bỏ điều 4 hiến pháp (giành độc quyền cai trị cho đảng CSVN), đòi trả lại quyền tự do tín ngưỡng cho dân.

Sau khi thành lập Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam (thường bị gọi là giáo hội quốc doanh) năm 1981, CSVN đã thẳng tay đàn áp GHPGVNTN. Hòa Thượng Huyền Quang bị đày tới một chùa nhỏ dột nát ở huyện Nghĩa Hành tỉnh Quảng Ngãi, còn Hòa Thượng Quảng Ðộ thì bị đầy ra một tỉnh miền Bắc.

Ngay khi còn đang bị quản chế ở Nghĩa Hành, năm 1993, Hòa Thượng Huyền Quang đã cho công bố một bản đề nghị 12 điểm để thực hiện dân chủ và nhân quyền cho Việt Nam.

“Chế độ Hà Nội nên để cho tất cả những người muốn đến đưa tiễn Ðức Tăng Thống được đi lại tự do.” Ông Adams nói. “Hiện nhà cầm quyền đang cố tình cản trở những nghi thức vinh danh Hòa Thượng Huyền Quang ở địa phương.”